Het is alweer ruim een jaar geleden dat de coronacrisis begon en de eerste lockdown werd afgekondigd. Toen ik vrij snel daarna een oproep op TV voorbij zag komen van de VO-raad voor vrijwilligers voor het door haar opgezette project ‘Thuisschoolmaatje’ dat ‘een antwoord bood op de acute vraag van leerlingen in het voortgezet onderwijs die moeite hebben met het thuisonderwijs’, hoefde ik geen moment te twijfelen: “Dit ga ik doen!”
Want ook ik had als zelfstandig ondernemer last van de coronacrisis. Geplande opdrachten gingen niet door, want mijn klanten hadden op hun beurt weer last van de crisis enzovoorts. Mijn agenda was dan ook zo goed als leeg en bij de pakken neer gaan zitten was voor mij geen optie. Bovendien heb ik als moeder van een inmiddels ‘puberdochter af’ de nodige en noodzakelijke ervaring opgedaan in de omgang met een middelbare scholier, dus 1 + 1 is 2!
Na een verplichte training en screening werd ik een paar weken later door mijn regiocoördinator gekoppeld aan Lieke*. Lieke, 15 jaar, zat in 3 VMBO van een scholengemeenschap niet ver van mijn woonplaats. Lieke had moeite met het inplannen en maken van haar huiswerk. Door het thuisonderwijs had ze te veel vrijheid gekregen – waar ze overigens optimaal van genoot – maar waardoor ze het lastig vond om zich ertoe te zetten aan haar schooltaken te werken. Het was het tweede jaar dat Lieke in drie VMBO zat en haar mentor, met wie ik tweewekelijks een gesprek zou hebben over de voortgang, gaf aan dat, als ze er niet harder aan zou gaan trekken, er een serieuze kans zou bestaan dat ze het jaar daarop niet naar de examenklas zou gaan en daarmee haar middelbare schoolperiode af zou kunnen ronden. Hier lag dus voor mij een dankbare taak om Lieke te helpen met het maken van een goede planning.
Lieke zou met mij als Thuisschoolmaatje drie keer per week een onlinegesprek hebben over hoe het gaat en de dingen waar zij tegenaan loopt. Zo zou ik haar bij kunnen staan en van adviezen voorzien daar waar zij hier behoefte aan had. Het doel was dat ze uiteindelijk weer in het juiste ritme zou komen, de forse huiswerkachterstand die ze had in te halen en weer wat meer plezier aan school zou beleven. Dat laatste was haar, zo bleek, echt wel wat ontgaan. En daarnaast konden we natuurlijk gezellige praatjes maken over allerlei leuke dingen die ze wilde delen, iets waar denk ik veel leerlingen in deze moeilijke tijd wel behoefte aan zullen hebben gehad.
De eerste keer wilde Lieke liever niet in beeld komen, want ‘ze zag er niet uit’. “Dan doen we het voor nu toch gewoon zo? Helemaal geen probleem. Alleen de volgende keer wil ik je wel zien hoor, dat praat toch wat makkelijker dan tegen een zwart scherm.” “Is goed,” zei Lieke, die het eigenlijk wel grappig vond zo, en vanaf dat moment heeft ze dit ook gedaan. Onze onlinegesprekken werden al vrij snel gereduceerd naar twee keer per week, want dat bleek in de praktijk voor haar voldoende te zijn. Bovendien kon ik haar zo ook iets meer ruimte geven om ‘fouten’ te maken, zoals ‘de planning helemaal vergeten na te lezen’ of ‘toch met vrienden af te spreken terwijl ze nog niet klaar was met haar huiswerk’.
Met mijn adviezen aan Lieke ben ik ook dicht bij mezelf gebleven. Zo gaf Lieke aan dat ze de schooltaken die ze niet zo leuk vond en eigenlijk als eerste zou moeten doen iedere keer uitstelde en dat ze door het uitstellen steeds te laat was met inleveren. Ik vertelde haar dat ik dit herkende bij mezelf, dat ik als ondernemer ook wel eens last had van ‘uitstelgedrag’ en dan de neiging had bepaalde noodzakelijke dingen naar achteren te schuiven. Maar dat ik die dingen dan toch als eerste ging doen en dat het dan uiteindelijk wel leuk was. Zo probeerde ik haar steeds te helpen in de verdere begeleiding en na een aantal weken begon het bij Lieke te werken. Nog steeds vergat ze wel eens dingen die ze eigenlijk had moeten doen, maar stukje bij beetje ging het steeds beter en kreeg ze er ook wat meer plezier in. Ik leerde Lieke ‘de kunst van je telefoon uitzetten’ bij het huiswerk maken en dit ook aan te kondigen bij haar vrienden, dat ze hiermee alleen maar een voorbeeld zou zijn. En hoe leuk was het om van haar te horen dat niets minder waar bleek te zijn! Ook ‘de kunst van het opschrijven van je planning op papier’ bleek bij Lieke goed te werken. Zo is het haar uiteindelijk op eigen kracht gelukt om tijdig haar complete huiswerkachterstand in te halen en weer helemaal bij te zijn. “Zie je nou wel dat je het kunt!”
Trots ben ik op Lieke die aan het begin van de zomer van 2020 te horen kreeg dat ze het had gehaald en over was naar het laatste jaar van haar middelbare schoolopleiding. Dan kon ze daarna beginnen met haar opleiding tot interieurstyliste, want dat was wat ze graag wilde gaan doen!
Met zekerheid kan ik zeggen dat ik het project Thuisschoolmaatje een bijzonder mooi initiatief heb gevonden. Ik denk, en zoals het project ook is uitgerold, dat het voor Lieke heel waardevol is geweest om in deze lastige periode iemand te hebben die voldoende tijd had om naar haar te luisteren en met haar mee te denken. Voor mij persoonlijk heb ik het als heel fijn ervaren om voor die ene leerling het verschil te kunnen maken.
Lieke en ik zouden in principe nog een laatste keer een onlinegesprek hebben om het Thuisschoolmaatje-project officieel met elkaar af te sluiten. In principe, want Lieke, die was al lang aan het genieten van haar zomervakantie.
“Dat project? Dat was toch allang klaar?” Maar die mevrouw, die was wel hartstikke chill!!
*de naam Lieke in dit artikel is vanwege de privacy van de leerling gefingeerd.
Deze post heb ik mede geschreven voor het boekje ‘Mevrouw, u loopt steeds vast!, over onderwijs in Coronatijd’, naar een idee van Manon Enschede. die zich graag richt op het schrijven boekjes voor jongeren die Nederlands willen leren. Het boekje zal begin juni 2021 verschijnen.
Anne Marie Westra
ondernemer in project & event management, communicatie en marketing